Zmiany w sposobie doręczania pism sądowych, stanowiące element informatyzacji wymiaru sprawiedliwości wchodzą w życie w dniu 14 marca 2024 r. Wynikają one z równoczesnej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu postępowania karnego. Wcześniej opisywaliśmy zmiany doręczeń przewidziane ustawą procesową w postępowaniach cywilnych. Teraz kilka słów o nowych przepisach w kodeksie postępowania karnego (k.p.k.).
Nowy art. 133a k.p.k.
Przewiduje, że sąd będzie dokonywał doręczeń pism wskazanym w tym przepisie podmiotom profesjonalnym (prokuratorowi, obrońcy i pełnomocnikowi będącemu adwokatem lub radcą prawnym, Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej) wyłącznie przez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym sądów powszechnych. Umieszczenie pisma w portalu musi nastąpić w sposób umożliwiający uzyskanie przez odbiorcę dokumentu potwierdzającego doręczenie, to ono bowiem będzie istotnym dokumentem dla potwierdzenia daty doręczenia i zachowania terminu do złożenia określonego pisma procesowego przez uczestnika procesu.
Za pośrednictwem portalu informacyjnego można też będzie informować strony i ich pełnomocników o czynnościach podejmowanych w sprawie. Zarówno adwokaci, jak i radcowie prawni czynni zawodowo mają obowiązek posiadania kont w systemie informatycznym.
Fikcja doręczenia
Nowy przepis wprowadza tzw. fikcję doręczenia, przewidując, że pismo uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w dokumencie potwierdzającym doręczenie. W wypadku braku takiego dokumentu, doręczenie uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od daty umieszczenia treści pisma w portalu informacyjnym w sposób umożliwiający odbiorcy uzyskanie potwierdzenia odbioru. Doręczenie za pomocą portalu będzie dotyczyć tych pism, które sąd będzie posiadał w wersji elektronicznej, nie ma natomiast znaczenia, czy jest to pismo procesowe czy też inne.
Nie podlegają doręczeniu we wskazany w przepisie sposób takie pisma, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu. O możliwości odstąpienia od doręczenia za pomocą portalu może zdecydować przewodniczący składu orzekającego w drodze zarządzenia. Przepis wskazuje sytuacje, w których ta decyzja może zostać podjęta, w ogólny sposób stanowiąc, że przewodniczący może odstąpić od elektronicznej formy doręczenia, jeżeli dokonanie doręczenia w ten sposób jest niemożliwe ze względu na charakter pisma, np. jeżeli zachodzi potrzeba wydania stronie uwierzytelnionego odpisu orzeczenia.
Gdzie znaleźć konkretne informacje dotyczące korzystania z portalu informatycznego?
Warunki techniczne korzystania z portalu informacyjnego i jego funkcjonowania oraz tryb zakładania, udostępniania i likwidacji konta w portalu informacyjnym, z uwzględnieniem sprawności postępowania, ochrony praw stron postępowania oraz zasad wykonywania zawodu przez adwokatów, radców prawnych określi w rozporządzeniu wykonawczym Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji.