W życiu wielu rodzin przychodzi moment, w którym dotychczasowa kwota alimentów nie wystarcza na pokrycie realnych potrzeb dziecka. Wzrost kosztów życia, edukacji czy leczenia powoduje, że zasądzone kilka lat temu świadczenie staje się niewystarczające. W takiej sytuacji można wystąpić do sądu z pozwem o podwyższenie alimentów.
Nasze doświadczenie wskazuje, że sądy rodzinne – również w Poznaniu i na terenie całej Wielkopolski – przychylają się do wniosków o podwyższenie alimentów, o ile żadanie zostało odpowiednio uzasadnione i poparte dokumentacją. Zauważamy też, że orzecznictwo w regionie często uwzględnia lokalne uwarunkowania ekonomiczne i koszty utrzymania dzieci w poszczególnych miejscowościach. Nie można więc czasem porównywać alimentów zasądzonych np. w Warszawie i Wrześni – bowiem koszty życia (przynajmniej na pierwszy rzut oka) są tam różne. Rolą powoda i jego pełnomocnika jest wykazanie faktycznych kosztów i potrzeb małoletniego.
Kiedy można złożyć pozew o podwyższenie alimentów?
Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podstawą do żądania podwyższenia alimentów jest istotna zmiana stosunków, czyli zmiana sytuacji życiowej, finansowej lub zdrowotnej dziecka lub rodziców.
Do takich zmian należą:
- wzrost kosztów utrzymania dziecka (np. wyższe opłaty za edukację, dojazdy, żywność, leczenie),
- pojawienie się nowych potrzeb (np. zajęcia dodatkowe, terapie),
- pogorszenie sytuacji finansowej rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem,
- poprawa sytuacji zarobkowej rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia a możliwości płatnicze rodzica
W ostatnich latach obserwujemy systematyczny wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 2020 do 2025 roku pensja minimalna wzrosła o ponad 50%. W praktyce oznacza to, że nawet osoby zatrudnione na najniższych stanowiskach mają obecnie znacznie wyższe dochody niż jeszcze kilka lat temu.
Sądy rodzinne, także w Poznaniu i Wielkopolsce, coraz częściej odnoszą się do danych dotyczących rynku pracy i płacy minimalnej. W ocenie sądów liczy się nie tylko aktualnie uzyskiwany dochód, ale również potencjał zarobkowy osoby zobowiązanej do łożenia na utrzymanie dziecka. Jeśli osoba celowo ogranicza swoje zatrudnienie lub nie wykorzystuje swoich kwalifikacji, może to wpłynąć negatywnie na jej ocenę przez sąd. W niektórych sprawach prowadzonych przez nasz zespół w Wielkopolsce, sądy uznały, że osoba pracująca w niepełnym wymiarze godzin mogłaby bez trudu osiągać dochody pozwalające na wyższe alimenty.
Jakie dokumenty przygotować do pozwu o podwyższenie alimentów?
Do pozwu warto dołączyć:
- poprzednie orzeczenie sądu o alimentach,
- rachunki, faktury i zestawienie aktualnych wydatków na dziecko,
- zaświadczenia ze szkoły, przedszkola, placówek medycznych,
- dokumenty potwierdzające dochody stron (PIT, zaświadczenia o zarobkach, umowy o pracę),
- dane o aktualnym poziomie wynagrodzenia minimalnego.
Gdzie złożyć pozew o podwyższenie alimentów?
Pozew składa się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. W pozwie należy wskazać nową proponowaną kwotę alimentów oraz szczegółowo uzasadnić, dlaczego poprzednia wysokość nie jest wystarczająca.
Po złożeniu pozwu sąd wyznacza termin rozprawy, podczas której obie strony mogą przedstawić dowody i argumenty. Wcześniej może także nastąpić zabezpieczenie powództwa – o ile pozew będzie na tyle kompletny, że sąd skłonny będzie do podjęcia natychmiastowych decyzji w sprawie.